Rối loạn cảm giác tác động như thế nào lên lĩnh vực xã hội của trẻ?

2025-03-31 14:54:28

"Những khó khăn về cảm giác có thể ảnh hưởng đến việc học tập, tương tác với bạn cùng lứa, khả năng chú ý, phối hợp vận động tinh và thô, khó khăn về phát triển, tự ti, và chậm trễ về lời nói và ngôn ngữ. Trẻ có nhiều hành vi tiêu cực như dễ bốc đồng, hung hăng, bị phân tâm, hay lo sợ, rút lui, hoặc “rơi vào thế giới của riêng trẻ”; khả năng lập kế hoạch kém, và có khó khăn trong việc thích nghi với tình huống mới.

Rối loạn xử lý cảm giác có nhiều loại, nhưng tất cả đều ảnh hưởng tới hoạt động xã hội của trẻ. Những điều khiến trẻ bình thường cảm thấy thích thú thì lại có thể gây khó chịu cho trẻ có vấn đề về cảm giác. Trong khi những trẻ bình thường thích chơi bóng tại sân, huyên thuyên đủ chuyện với nhau, hò hét vui vẻ với nhau, thì sân chơi đối với những trẻ có vấn đề về cảm giác lại có thể là một nơi lạ lẫm, đáng sợ, hỗn độn và đầy nguy hiểm. Quá nhiều âm thanh hỗn độn, cảnh tượng huyên náo bởi những đứa trẻ chạy nô đùa trở nên lộn xộn, và rất có thể sẽ va chạm vào ai đó, hoặc đơn giản chỉ là vô tình đụng phải vật gì đó, cũng có thể khiến trẻ rối loạn cảm giác trở nên sợ hãi.

Hành vi xã hội của những trẻ bị rối loạn cảm giác có thể trông khá "lạ lùng", "lập dị", "ngơ ngác", hoặc "kỳ quặc". Trẻ cố gắng tự bảo vệ chính bản thân mình bằng cách bướng bỉnh, từ chối làm những điều được yêu cầu, do đó trẻ có thể bị gán mác "có vấn đề" với sự "kỳ thị" của người khác. Ví dụ, trẻ đang cố gắng tự trấn an bằng hành vi vẫy tay hoặc xoay tròn, người khác có thể nhìn trẻ một cách "kì dị" và tránh kết bạn với trẻ đó. Hoặc trẻ có thể bị tẩy chay vì trẻ không hiểu về khoảng cách xã hội, có thể tìm kiếm đầu vào cảm giác bằng cách nhìn chằm chằm vào mặt người khác, chạm quá nhiều hoặc va vào người khác quá thường xuyên.

Khi thông tin cảm giác trở nên khó lường, chúng ta có thể thấy trẻ thích kiến thức và thực tế hơn, và thích sắp xếp mọi vật theo một trật tự nhất định. Những điều này đối với trẻ thì dễ biết đoán và tương đối ổn định, không thay đổi tùy theo trạng thái cảm xúc của người khác.

Trích Sách Những trò chơi can thiệp sớm

Sách có bán tại www.sachtuky.com